Muốn tự ứng cử vào Quốc hội, phải được Đảng cho phép

Muốn tự ứng cử vào Quốc hội, phải được Đảng cho phép
2007.03.24
Nam Nguyên, phóng viên đài RFA

Dân chủ trong qui định có kỷ cương, đảng cộng sản Việt Nam làm dịu bớt không khí chính trị sôi nổi của làn sóng người tự ứng cử quốc hội khoá tới. Đây là đề tài chúng tôi tổng hợp các trang báo điện tử trong tuần. Phần còn lại dành cho các thông tin được nhiều người quan tâm.
Bấm vào đây để nghe tiết mục này
Tải xuống để nghe

Ông Nông Đức Mạnh tại Đại hội 10 hôm 25-4-2006. AFP PHOTO
Trong mấy tuần gần đây dư luận trong nước sôi nổi hẳn lên với sự kiện người dân Việt Nam tỏ ra quan tâm tới chính trị nhiều hơn. Có thể nói chưa khi nào ở Việt Nam lại có một bầu không khí như vậy, nhiều người muốn trở thành đại biểu quốc hội, dù cả chục nhiệm khoá vừa qua ai cũng biết quốc hội Việt Nam được hình thành theo phương thức đảng cử dân bầu.

Đảng cử dân bầu

Các ứng cử viên được cơ cấu từ trước và với số dư rất nhỏ, thành ra cử tri tiếng là đi bầu nhưng không có nhiều cơ hội chọn lựa. Chúng tôi xin trích lời nhà nghiên cứu chính trị lão thành ở Hà Nội, ông Lê Hồng Hà 79 tuổi từng là cán bộ cao cấp, nhưng sau này đã guồng máy khai trừ và bỏ tù vì quan điểm chính trị khác biệt:
“Hiện nay người ta xem sự kiện “đảng cử dân bầu” là điều xấu hổ. Việc “đảng cử dân bầu” có thể nói khá phổ biến trong xã hội Việt Nam. Vấn đề đảng cử dân bầu lâu nay coi như là đảng cử người vào Quốc Hội rồi vỗ tay biểu quyết theo đúng tinh thần như ý đảng muốn.”

Trước hiệp thương lần hai, Tiền Phong Online đưa tin trong số 1.130 ứng cử viên trên toàn quốc, ngoài số được đề cử, có tới 223 người nộp hồ sơ tự ứng cử. Tại TP.HCM số người tự ứng cử đông gấp 3 lần số người được đề cử.
Những người tự ứng cử chắc hẳn là có hoài bão sẽ làm được điều gì cho đất nước, dù là trong một cơ chế độc đảng như Việt Nam. Một trong những người tự ứng cử, ông Nguyễn Ngọc Đào tỏ ra tin tưởng về vai trò của đại biểu quốc hội qua kinh nghiệm của mình ở khoá 11.

Hiện nay người ta xem sự kiện “đảng cử dân bầu” là điều xấu hổ. Việc “đảng cử dân bầu” có thể nói khá phổ biến trong xã hội Việt Nam. Vấn đề đảng cử dân bầu lâu nay coi như là đảng cử người vào Quốc Hội rồi vỗ tay biểu quyết theo đúng tinh thần như ý đảng muốn.

Ông Lê Hồng Hà 79 tuổi từng là cán bộ cao cấp

“Sự đổi mới trong kỳ qua cho thấy vai trò của đại biểu là lớn rồi. Ví dụ quốc hội chịu trách nhiệm về phân bổ ngân sách và giải quyết các mục tiêu quan trọng khác của quốc gia. Có thể nói là đi đến tận cùng vấn đề dù là chưa thể 100%.”

Đảng không cho phép

Qua vòng hiệp thương thứ nhì ngày 20/3, danh sách ứng cử viên bị giảm nhiều. Tuy nhiên Saigon vẫn có 101 người ứng cử tự do và Hà Nội có 53 người. Danh sách này lại có sự thay đổi, vài nhân vật nổi tiếng dù đã hiệp thương xong đã phải xin rút đơn tự ứng cử vì áp lực của Đảng cộng sản, một số người khác vì những lý do riêng tư.
Trong số này có nguyên thứ trưởng tài nguyên môi trường Đặng Hùng Võ và ông Nguyễn Hồng Minh, một cán bộ cao cấp ngành thể dục thể thao vừa nghỉ hưu.
Vietnam Net ngày 22/3 cho biết nguyên thứ trưởng Đặng Hùng Võ đã nộp đơn xin rút lui, 2 ngày sau khi hội nghị hiệp thương lần thứ 2 thành phố Hà Nội nhất trí đưa ông vào danh sách ứng cử viên. Giáo sư Đặng Hùng Võ phải rút lui vì về mặt đảng ông chịu sự quản lý của ban bí thư trung ương đảng, mà cơ quan này không đồng ý việc ông tự ứng cử.

Tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ cũng là một người tự ứng cử đã nhận định về trường hợp giáo sư Đặng Hùng Võ phải rút lui:

“Khi mà điều lệ đảng không cho phép đảng viên tự ra ứng cử thì người đảng viên đó phải tuân theo. Còn nếu không tuân theo thì phương án thứ hai là xin ra khỏi đảng . Việc xin ra khỏi đảng cũng không hẳn là xấu đối với nhiều trường hợp khác.
Ví dụ như thời kỳ Việt Nam còn trong trạng thái bao cấp và bắt đầu mới nhen nhúm chuyển sang kinh tế thị trường, bắt đầu có kinh doanh tư nhân , một số đảng viên đã trả lại thẻ đảng để ra làm kinh doanh tư nhân bởi vì điều lệ đảng giai đoạn đó cấm đảng viên không được làm kinh tế tư nhân.”

Khi mà điều lệ đảng không cho phép đảng viên tự ra ứng cử thì người đảng viên đó phải tuân theo. Còn nếu không tuân theo thì phương án thứ hai là xin ra khỏi đảng . Việc xin ra khỏi đảng cũng không hẳn là xấu đối với nhiều trường hợp khác.
Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ

Trường hợp rút lui của ứng cử viên Nguyễn Hồng Minh, nguyên vụ trưởng vụ thể thao thành tích cao cũng là vì lý do tương tự như giáo sư Đặng Hùng Võ.
Dân chủ và quốc hội
Tại sao, đảng cộng sản Việt Nam lại ngăn cản không để một đảng viên nhiều uy tín như giáo sư Đặng Hùng Võ ra tự ứng cử. Điều này không thấy tờ báo nào phân tích. Trước đó một ngày, hôm 21/3 theo Vietnam Net, Tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh đã chỉ đạo về điều gọi là ‘không để trò chơi dân chủ lồng vào sinh hoạt quốc hội’.

Ông Mạnh đã phát biểu như vậy trong buổi thảo luận ngày 21/3 ở Hà Nội, liên quan tới báo cáo công tác toàn bộ nhiệm kỳ khoá 11 của quốc hội.
Người đứng đầu đảng cộng sản Việt Nam nhấn mạnh rằng, tinh thần dân chủ được đề cao nhưng đó là dân chủ nằm trong qui định và có kỷ cương. Theo lời ông, dân chủ không phải muốn làm gì thì làm, muốn nói gì thì nói.

Lời tuyên bố của ông Nông Đức Mạnh được chú ý tới, giữa khi công luận ủng hộ việc gia tăng thành phần tự ứng cử vào quốc hội, và chính phủ Việt Nam thực hiện hàng loạt vụ bắt bớ, truy tố, truy nã hoặc trấn áp các nhân vật bất đồng chính kiến, những người cổ vũ cải cách dân chủ tôn giáo và nhân quyền ở Việt Nam.
Làn sóng người tự ứng cử mạnh mẽ như vậy, nhưng liệu khi đúc kết danh sách ở vòng hiệp thương thứ ba vào ngày 15/4 sẽ có bao nhiêu người nữa bị gạt ra khỏi cuộc đua. Tiền phong Online ngày 22/3 đăng bài phỏng vấn ông Đỗ Duy Thường, phó chủ tịch uỷ ban trung ương mặt trận tổ quốc Việt Nam về cách thức chọn ứng cử viên vào danh sách chính thức sau cùng.

Theo lời ông Thường việc gút lại danh sách sau cùng trước hết dựa trên cơ sở tiêu chuẩn đại biểu quốc hội, thứ hai là căn cứ vào cơ cấu thành phần, số lượng đại biểu quốc hội được bầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở trung ương và địa phương do uỷ ban thường vụ quốc hội ban hành, thứ ba là căn cứ vào việc lấy phiếu tín nhiệm cử tri nơi công tác và nơi cư trú của các ứng cử viên.

Những gì ông Đỗ Duy Thường vừa nói cho thấy vấn đề cơ cấu thành phần là yếu tố chủ chốt. Thưa quí thính giả tuyên bố của tổng bí thư Nông Đức Mạnh rằng, không nên đưa trò chơi dân chủ lồng vào sinh hoạt quốc hội quả thật có nhiều ý nghĩa.
Tệ rửa tiền ở thị trường chứng khoán

Theo tôi việc ông Phó Thống Đốc phát hiện vấn đề là điều đúng đắn và đáng trân trọng. Thứ hai, việc này phải nằm trong tổng thể các hệ thống biện pháp để nhằm phòng ngừa và chống tham nhũng từ gốc và trong đó có việc rửa tiền ở chứng khoán.
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh

Đọc báo trên mạng dành thì giờ còn lại cho cảnh báo của chính phủ về việc những đồng tiền tham nhũng, thất thoát có thể được tẩy rửa ở thị trường chứng khoán. Theo Việt Nam Express và nhiều báo điện tử khác, ngày 19/3 ông Phùng Khắc Kế phó thống đốc Ngân Hàng Nhà Nước tuyên bố với báo chí ở Hà Nội rằng, mỗi năm vốn đầu tư cơ bản ở Việt Nam thí dụ vào khoảng 200 ngàn tỷ, tỷ lệ thất thoát là 10% tức 20 ngàn tỷ đồng.
Ông phó thống đốc NHNN nói tới khả năng lượng tiền khổng lồ đó được các bàn tay bẩn đem đầu tư vào chứng khoán, và trở thành những đồng tiền hợp pháp, đây cũng là một trong các nguyên nhân làm thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng quá nóng trong thời gian vừa qua.

Nhận định về vấn đề vừa nói, tiến sĩ Lê Đăng Doanh chuyên gia kinh tế nhiều uy tín ở Hà Nội phát biểu:

“Theo tôi việc ông Phó Thống Đốc phát hiện vấn đề là điều đúng đắn và đáng trân trọng. Thứ hai, việc này phải nằm trong tổng thể các hệ thống biện pháp để nhằm phòng ngừa và chống tham nhũng từ gốc và trong đó có việc rửa tiền ở chứng khoán.
Tôi nghĩ rằng để làm được việc đó, như ở các nước người ta sẽ đòi hỏi có thẩm tra nguồn gốc nguồn tiền và phải có việc kê khai bảo đảm là các nguồn tiền đó ở đâu và có nguồn gốc trong sạch hay không, tránh hiện tượng rửa tiền. Bởi vì nếu như họ không rửa tiền bằng chứng khoán thì họ cũng bằng cách này hay cách khác để họ rửa tiền.

Xin thưa rằng, hiện nay ở Việt Nam chỉ có 8% dân số sử dụng các dịch vụ của ngân hàng, cho nên phần lớn việc buôn bán trong xã hội, kể cả mua cái nhà sắm cái xe ô tô cũng có thể diễn ra mà không cần có ngân hàng.
Cho nên việc kiểm soát nền kinh tế tiền mặt này là rất khó khăn. Phải có từng bước để tiến tới những biện pháp đồng bộ để ngăn chặn tham nhũng và ngăn chặn rửa tiền nói chung.

Tiếng Việt
© 2007 Radio Free Asia
Các tin, bài liên quan
Nguyên nhân khiến ông Đặng Hùng Võ rút đơn tự ứng cử Quốc Hội
Quốc hội Việt Nam thành lập bốn uỷ ban mới
Quốc hội Việt Nam cần có chỗ cho người tự ứng cử
Ban bí thư trung ương yêu cầu ông Đặng Hùng Võ rút đơn tự ứng cử Quốc hội
Hoạt động của Quốc hội VN theo nhận định của một đại biểu tự ứng cử (phần 2)
Ý kiến về việc Việt Kiều Bỉ gởi đơn xin tự ứng cử vào quốc hội khóa tới
Số người tự ứng cử ở Sài Gòn cao gấp 3 lần số được giới thiệu
Hoạt động của Quốc hội VN theo nhận định của một đại biểu tự ứng cử
Việt kiều Bỉ hồi hương nộp đơn tự ứng cử đại biểu Quốc hội
Radio Free Asia
2025 M Street NW, Suite 300, Washington DC 20036, USA 202-530-4900 vietweb@rfa.org RFA Jobs
© 2005 Radio Free Asia